Almanca Dilbilgisi Grammer
ALMANCA ÖZEL DERS 05312903567
13 Mart 2016 Pazar
Wichtige grammatische Fachausdrücke
Adverbien (Umstandswörter)
Artikel(Geschlechtswörter)
Infinitive(Nenn-oder Grundformen)
Konjunktionen(Bindewörter)
Konjunktiv(Möglichkeitsform)
Konsonanten(Mitlaute)
Partizipien (Mittelwörter)
Präpositionen (Verhältniswörter)
Pronomen (Fürwörter)
Substantive (Nomen,Hauptwörter)
25 Şubat 2016 Perşembe
Zamir-Das Pronomen
Sen, ile kiminle konuşmakta isek onu söylemiş oluruz. Meselma karşıdan giden Üçüncü bir kişinin ismini söylerken o deriz.
Şahıs zamirleri tekil ve çogul olmak üzere iki gruba ayrılır.
ich | ben |
du | sen |
er | o der artikelli isimler için |
sie | o die artikelli isimler için |
es | o das artikelli isimler için |
Çoğul şahıs zamirleri: | |
wir | biz |
ihr | siz (bir gruba hitap ederken) |
sie | onlar |
Büyük harfle yazılan Sie karşımızdaki tekil için kibar bir hitap şekli olarak siz anlamındadır.
Cümle kurulumlarını gerçekleştirmek için şahıs zamirlerinin hangisinin ikinci ve hangisinin üçüncü şahıs olduğunun bilinmesi şarttır.
Ahmet evlenmek istiyor.
Bu cümleyi kendimizin söylediğini düşünelim. Bu durumda dilbilgisi yönünden kendim yani ben birinci şahıs. Bunu dinleyen kişi sen ikinci şahıs, adı geçen yani evlenmek isteyen kişi ise o üçüncü tekil şahıs olur. İşte bu durumda fiili üçüncü tekil şahıs olan er’e göre çekeriz. Buna göre cümlemiz .
Ahmet ( er ) will heiraten, olur.
Almanca’da zamirler aşağıda saydığımız guruplar halinde incelenirler:
- dönüşlü zamirler |
Cümle-Der Satz
sözcüklerin anlamlı bir şekilde ardarda gelmesi ile cümle oluşur.''Duygular,Düşünceler,Sorunlar,Arzular,Emirler'' cümlelerle ifade edilir.
-Almancada cümleler dört gruba ayrılır.
1. DER AUSSAGESATZ (İfade Cümlesi)
Bu cümleler bir konuyu açıklarken,bir şeyi haber verirken,konu ile ilgili düşünce, istek ve savlarını belirtirken kullanılır.
Ör: Er arbeitet zu viel.
(er arbaytıt tsu fi:l) (O çok çalışıyor)
2. DER AUFFORDERUNGSSATZ ( İstek Cümlesi)
Bu cümlelerle başkalarından beklentilerimizi ,isteğimizi arzumuzu belirtiriz.
Ör: Hâtte ich mehr Geld.
(Hettı ih mer Geld) (Keşke daha fazla param olsa)
3. DER AUSRUFESATZ (Ünlem Cümlesi)
Konuyla ilgili samimi,içten duygularımızı bildiririz bu tür cümlelerle.
Örn: Das Leben ist Schwer!
(das Lebın ist Şvear) (Hayat çok zor!)
4. DER FRAGESATZ (Soru Cümlesi)
Bilmek istediğimiz,merak ettiğimiz bir konu ile ilgili kullandığımız cümle türüdür.
Örn: Kommt Ali heute?
(Komt ali hoytı?) (Ali bugün geliyor mu?)
5. ERGÂNZUNGSFRAGEN (Tamamlayıcı Cümle)
Cümlenin bir parçası ve öğesi ile ilgili sorulardır.
Örn: Wieviel Uhr kommt er?
(Vi:fil ur komt er?) (O saat kaçta geliyor?)
Was bringt Ayşe mit?
( vas bringt Ayşe mit?) (Ayşe ne getiriyor?)
Fiil-Das Verb
DAS VERB (Fiil) Almanca'da fiillerin çoğu -en veya -n takısı ile biter. Bu takı kaldırıldığında geriye kalan, fiilin köküdür. Fiillerin, şimdiki zaman ve geniş zamana (Prâsens) göre çekimi bu köklere ilave edilen eklerle gerçekleşir. Örneğin, fragen (sormak) fiilinin kökü frag-'dır. Fiillerin çekimi sırasında köklerine gelen ekler şu şekildedir: ich frage ........................... Soruyorum du fragst .......................... Soruyorsun er fragt ............................(O erkek, eril) Soruyor sie fragt ...........................(0 bayan, dişil) Soruyor es fragt ........................... (0 neutral) Soruyor wir fragen .........................(Biz) Soruyoruz ihr fragt ............................(Sizler) Soruyorsunuz sie fragen .............. ..........(Onlar) Soruyorlar Sie fragen......................... (Efendim siz/nezaket) Soruyorsunuz Bu çizelgede fiilin (fragen) köküne (frag) ilave edilen ekler (e, st, t, en, t, en) ekleri çekim ekleridir. Ancak Almanca'da fiillerin çekimi sırasında kök, hep aynı şekilde kalmayabilir. Fiil çekimi sırasında kökün değişip değişmemesine göre fiiller iki türlü olabilir. 1. Zayıf/Düzenli Fiiller (Schwache Verben): Zayıf/Düzenli fiillerin çekiminde, fiilin kökünde değişiklik olmaz. Örnek: fragen (Bu fiilin çekimi hemen üstteki tabloda verilmiştir) 2. Kuvvetli/Düzensiz Fiiller (Starke Verben): Kuvvetli/Düzensiz fiillerin çekimi sırasında 2. tekil (du) ve 3. tekil (er, sie, es) şahıslarda değişiklik olur. Çok kullanılan bazı düzensiz fiiller şunlardır: Geben, sehen, lesen, nehmen, essen, helfen, sprechen, vergessen, treffen, schlafen, tragen, laufen. Böyle bir fiilin çekiminin örneğini lesen fiilinde görelim: ich lese, du liest, er-sie-es liest, wir lesen, ihr lest, sie lesen, Sie lessen 1. Kökü (d) veya (t) ile biten fiillerin hepsi, (m) ve (n) ile biten fiillerin çoğu du, er/sie/es, ihr şahıslarının çekimlerinde kök ile ek arasına (e) kaynaştırma harfi alırlar. Örneğin, arbeiten (çalışmak) fiilinin çekiminde "du arbeitest", "er, sie, es arbeitet", "ihr arbeitet" şeklinde kullanılır. 2. Fiilin kökünde (a) harfi varsa (äa), (o) harfi varsa (ö) olabilir. Örneğin, fahren (taşıtla gitmek) fiilinin çekimi şöyledir: lch fahre, du fährst, er/sie/es fährt, wir fahren, ihr fahrt, sie fahren Almanca'da çok kullanılan iki yardımcı fiil olan haben (sahip olmak) ve sein (olmak) fiillerinin çekimleri biraz farklı olup şöyledir: Örnek, lch habe eine Tasche. Benim bir çantam var/ Ben bir çantaya sahibim. lch bin eine Schülerin. Ben bir kız öğrenciyim. DER İMPERATİV (EMİR) Almanca'da emir (imperativ) du (sen), ihr (sizler) ve Sie (siz-nezaket) şahıslarında olur ve şu şekildedir: 1. İkinci tekil şahıs olan (du) zamirinde, mastarın sonundaki -n veya -en takısı atılır. Örnek, machen (yapmak) -> du machst (sen yapıyorsun) -> mach! (yap!) lesen (okumak) -> du liest (sen okuyorsun) -> lies! (oku!) 2. İkinci çoğul şahıs (ihr) ve nezaket (Sie) şahıslarında ise, emir, prâsens (şimdiki zaman)'teki çekimlerinin aynısıdır. Örnek, geben (vermek) -> ihr gebt (sizler veriyorsunuz) -> gebt! (verin!) arbeiten (çalışmak) -> Sie arbeiten (Siz çalışıyorsunuz) -> Arbeiten Sie bitte! (Lüften çalışır mısınız?). Sein fiilinin emri biraz daha farklıdır. Örnek, Sei vorsichtig! Dikkatli ol! Seid vorsichtig! Dikkatli olun! (sizler) Seien Sie vorsichtig! Dikkatli olunuz! (nezaket) DİE MODALVERBEN (MODAL FİİLLER) Modal fiiller daima ikinci bir fiille birlikte bulunurlar. Bir cümlede modal fiil kullanılmışsa, ikinci sırada modal fiil gelir, asıl fiil ise sonda, mastar halde gelir. Cümlenin öznesine göre çekilecek olan fiil, modal fiil olup, diğer fiil mastar halde kalır. Örnek, lch gehe in die Stadt. Şehre gidiyorum. lch will in die Stadt gehen. Şehre gitmek istiyorum. Başlıca modal fiiller şunlardır: wollen (istemek), können (yapabilmek), müssen (zorunda olmak), sollen (gerekmek), dürfen (bir şeyi yapmaya izinli olmak), mögen (istemek). Bu fiillerin çekimleri şu şekildedir: |
Sıfat-Adjektiv
2. Komparativ
3. Superlativ
1.derecede benzerlik ve benzersizlik kıyaslanır. Bu durum için çeşitli kalıplarımız vardır!
(Ben, senin gibi çalışkanım.)
(Mehmet tıpkı benim gibi zekidir.)
( Hans senin gibi şişman değil.)
sıfatın sonuna -er ………….. als (-den/-dan daha)
(Ankara İzmir’den daha büyüktür.)
(Kivi,ananastan daha ucuzdur.)
(Uçak,helikopterden daha hızlı uçar.)
(Kardeşim benden daha gençtir.)
Örnekler: 1. Istanbul ist die grösste Stadt der Türkei.
(İstanbul, Türkiye’nin en büyük şehridir.)
(Walter,sınıfta en çalışkan öğrencidir.)
( Mersedes,otomobillerin içinde en pahalı olanıdır.)
(En çok et yerim.)
b. Bazı sıfatlarda ses düşmesi olur. (teuer – teurer – am teuersten / hoch – höher – am höchsten), bazılarında ise ekleme olabilir nah – näher – am nächsten)
c. Bazı sıfatların sonuna çok sayıda sessiz harf geldiği için telaffuzu kolaylaştırmak adına-e kaynaştırma harfi eklenir.(am kürzesten)
d. gern/gut/viel sıfatları istisnalardır! bunları ingilizcedeki “good-better-the best” gibi kural dışı sıfatlara benzetebilirsiniz!
viel >> mehr>> am meisten
gern >> lieber>> am liebsten
(am schönsten)
nett netter am nettesten
weit weiter am weitesten
hässlich hässlicher am hässlichsten
billig billiger am billigsten
teuer teurer am teuersten
lecker leckerer am leckersten
reich reicher am reichsten
kurz kürzer am kürzesten
jung jünger am jüngsten
dumm dümmer am dümmsten
arm ärmer am ärmsten
lang länger am längsten
gross grösser am grössten
hoch höher am höchsten
alt yaşlı/eski Mein Fahrrad ist alt.
bequem rahat Der Sessel ist sehr bequem.
billig ucuz Der Schall ist billig.
blau mavi Mein Schall ist nicht blau.
blind kör Der Mann ist blind.
blöd aptal Dein Freund ist blöd.
böse kötü/fena Meine Nachbarin finde ich etwas böse.
braun kahverengi Ich kaufe eine braune Tasche.
bunt karışık renkli Meine Mama mag bunte Kleider.
dick şişman/kalın Sie ist dick und alt.
doof aptal Er ist doof, er versteht nichts.
einfach basit/sade Deutsch finde ich einfach.
ernst ciddi Bist du ernst?
alsch yalnış Dein Satz ist falsch.
frisch taze Dieser Fisch ist frisch.
früh erken Ich stehe früh auf.
gelb sarı Ihre Bluse ist gelb.
gern severek Wir lernen gern Deutsch.
glücklich mutlu Ich bin sehr glücklich.
golden altın renkli Mein Füller ist golden.
grau gri Mein Vater hat graue Haare.
gross büyük/iri Das Kamel ist gross.
grün yeşil Der Baum ist noch grün.
gut iyi Ich finde den Stundenplan gut.
hart sert Das Brot ist aber hart.
heiss sıcak Es ist heiss heute.
hoch yüksek Unsere Wohnung ist nicht so hoch.
hübsch şirin Meine Freundin ist so hübsch.
interessant ilginç Deutsch finde ich interessant.
kalt soğuk Erzurum ist sehr kalt.
kaputt bozuk Unser Computer ist kaputt.
klein küçük Mein Bruder ist noch klein.
komisch garip,tuhaf Ich finde es komisch (bunu tuhaf(garip) buluyorum)
krank hasta Bist du heute krank?
kurz kısa Das Lineal ist kurz.
lang uzun Mehmet Okur ist lang.
langsam yavaş Der Mann geht langsam.
langweilig sıkıcı Die Schule ist nicht langweilig.
laut yüksek sesle Der Lehrer spricht laut.
lecker lezzetli Döner finde ich lecker.
leicht kolay/hafif Deutsch ist sehr leicht.
leise alçak sesle Die Lehrerin spricht leise.
lieb sevimli Unsere Katze ist sehr lieb.
lila mor Meine Hose ist nicht lila.
modern modern Ankara ist modern.
müde yorgun Ich bin jetzt müde.
nah yakın Amerika ist nicht nah.
natürlich gerçek/tabii İhre Haren sind natürlich.
neu yeni Diese Schülerin ist neu hier.
niedrig alçak Mein Haus ist niedrig.
nötig gerekli Beim Deutsch-Lernen ist viel Arbeit nötig.
oft sık sık Ich gehe oft ins Kino.
prima harika Du bist prima.
reich zengin Mein Onkel ist reich.
richtig doğru Dein Satz ist nicht richtig.
rot kırmızı Unsere Fahne ist rot.(e Flagge)
ruhig sessiz/sakin Der Wald ist ruhig.
schlecht kötü Es ist schlecht heute.
schnell hızlı/çabuk Er geht schnell aufs Klo.
schön güzel Meine Freundin ist sehr schön.
schwach güçsüz Mein Opa ist schwach, denn er ist alt.
schwarz siyah Seine Hose ist schwarz.
schwer zor/ağır Französisch ist schwer.
spät geç Er kommt immer spät nach Hause.
süss tatlı/sevimli Der Honig ist süss.
teuer pahalı Mein Ring ist teuer.
toll harika/mükemmel Du bist aber toll in Deutsch.
warm sıcak Mein Pulli ist sehr warm.
weich yumuşak Mein Pulli ist weich und warm.
weiss beyaz Das Papier ist weiss.
wichtig önemli Grammatik ist nicht so wichtig.
wirklich gerçek Kommst du wirklich mit uns?
zufrieden memnun/hoşnut Ich bin zufrieden mit dir.
İsim-Das Nomen
DAS NOMEN (AD, İSİM) Almanca'da isimler basit, türemiş ve birleşik isimler olmak üzere üç türlüdür. Basit isimler ek almamış ve başka bir kelimeyle de birleşik olmayan isimlerdir. Örnek: Heft. Türemiş isimler ek almış olan isimlerdir. Örnek: das Reden (Bu isim reden fiilinden türemiştir). Birleşik isimler ise, birden fazla kelimenin birleşmesinden oluşmuş isimlerdir. Örnek: Fussball (Fuβ (Ayak)+Ball (Top)). Almanca da özel isimler gibi eşya, cisim isimleri de büyük harfle başlar. Örnek,Ich kaufe ein Heft. Ben bir defter satın alıyorum. Almanca'da her ismin bir Artikel'i (belirlilik takısı) vardır. İsimlerin başına gelen Artikeller der (maskulin, erillik), die (feminin, dişillik) veya das (neutral) olabilir. Örnek, der Bleistift (kurşunkalem), die Tasche (çanta) ve das Auto (araba) gibi. Bunlara belirli Artikel denir. Artikeller belirsiz de olabilir. Şöyle ki, ein Belistift (herhangi bir kurşunkalem), eine Tasche (herhangi bir çanta) ve ein Auto (herhangi bir araba) gibi. Olumsuz olarak kullanmak istediğimizde belirsiz Artikellerin başına (k) harfi getiririz: kein Bleistift (hiçbir kurşunkalem), keine Tasche (hiçbir çanta) ve kein Auto (hiçbir araba) gibi. Çoğul isimlerin Artikelleri her zaman die olur. Almanca'da isimlerin Artikelleri ve çoğullarıyla ilgili bazı sınırlı kuralların dışında kapsamlı kurallar bulunmadığından, her ismi ezberlerken anlamıyla birlikte, artikelini ve çoğulunu (plural) ezberlemeliyiz. Örneğin "araba" sözcüğünün Almancasını yalnızca "Auto" olarak değil, "das Auto, die Autos" olarak ezberlemeliyiz. Almanca'da isimlerin çekimi, Artikellerin değişmesiyle olur. Yalın hâle Nominativ; -i hâline Akkusativ; -e hâline Dativ; -in hâline ise Genitiv denir. İsmin hallerine göre Artikellerin aldığı şekiller şöyledir: Akkusativ, Dativ ve Genitiv'e örnekler, Ich sehe meinen Freund. Arkadaşımı soruyorum. Ich helfe meiner Tante. Teyzeme yardım ediyorum. Das ist das Auto meines Lehrers. Bu, öğretmenimin arabasıdır. 1. Genitiv çoğu zaman von+Dativ şeklinde kurulur. Örneğin yukarıda geçen "Das ist das Auto meines Lehrers" cümlesi, "Das ist das Auto von meinem Lehrer" şeklinde de ifade edilebilirdi. 2. Özel isimlerin Genitiv halleri, sonlarına gelen -s takısıyla kurulur. Örneğin "Alis Buch ist auf dem Tisch" (Ali'nin kitabı masanın üzerindedir) gibi. |
Alman Alfabesi-Das Deutsche Alphabet
harfler
|
Açıklama
|
Örnekler
|
ä
|
inceltme isareti ile e gibi okunur
|
Äpfel (elmalar) epfel
|
h
|
h harfi kelimenin başında Türkçe'deki h gibi okunur, kelime sonunda veya sessiz harfin başladığı yerlerde hiç okunmaz. Eğer kelime okunuşunda sonda : varsa son harf uzun okunur.
|
Haar (saç) Ha:
geht (gidiyor) ge:t
|
j
|
Türkçe'deki y gibi okunur.
|
Ja (evet) Ya
|
s
|
Sesiz harf ve kelime sonlarinda normal s, kelime baslarinda z gibi okunur.
|
sorgen (endişelenmek) zorgın
|
ß
|
s gibi okunur, bazen ss olarakta yazilir. Günümüz almancasinda pek kullanilmaz.
|
Tschüß (Güle Güle) çüs
|
v
|
Türkçe'deki f gibi okunur
|
Verkehr (ulaşım) ferke:r
|
w
|
Türkçe'deki v gibi okunur
|
Wagen (araba) Va:gın
|
x
|
ks olarak okunur
|
Text (Metin) tekst
|
y
|
Genel olarak i, nadiren ü olarak okunur.
|
Physik (fizik) Füzik
|
z
|
ts olarak okunur
|
Zahlug (ödemek) Tsahlung
|
ei
|
ay olarak okunur
|
mein (benim) mayn
|
ie
|
i olarak okunur
|
Bier (bira) Bi:ğh
|
eu,äu
|
oy olarak okunur
|
Deutsch (Almanca) Doyç
|
c
|
Kendinden sonra h varsa okunmaz
|
ich (ben) ih
|
chs halinde bulunuyorsa ks okunur
|
Büchse(kutu) Büksı
| |
ck halinde ise k gibi yani iki k varmis gibi okunur
|
verrückt (çılgın) ferük:t
| |
e
|
Sözcük başında ise Türkçe'deki gibi e, son hecede ise ı gibi okunur.
|
Ende (son) Endı
|
sp, st
|
şp veya şt olarak okunur
|
Der Spass (şaka) şpas
|
ph
|
f olarak okunur
|
Saphir (safir) Safir
|
sch
|
ş olarak okunur
|
Schade (yazık) şa:de
|
tsch
|
ç olarak okunur
|
Deutsch (Almanca) Doyç
|
dj
|
c olarak okunur
| |
g
|
ng halinde ise n genizden söylenir. Yangın kelimesindeki n gibi.
|
ging (gitti) ging
|
r
|
e veya h nin önündeyse uzun okunur.
|
Fahrrad (bisiklet) fahr:at
|